مدل‌های غالبیت تنوع به عنوان شاخصی از آشفتگی‌ در جنگل‌های بلوط غرب ایران (Quercus brantii Lindl.)

ترکیب و تنوع گونه­ای جوامع گیاهی در طول زمان با تغییر شرایط محیطی در اثر آشفتگی­های انسانی یا طبیعی، تغییر می­کند. بنابراین اندازه­گیری تنوع گونه­ای می­تواند در تجزیه و تحلیل آشفتگی و مدیریت بوم سازگان مفید باشد. لذا در این تحقیق تأثیر عوامل آشفتگی شامل "چرای دام" و "آتش‌سوزی" بر پوشش گیاهی جنگل­های دانه زاد بلوط پارک دالاب، در استان ایلام، در مقایسه با مناطق کمتر دست خورده، بررسی گردید. اطلاعات مربوط به پوشش گیاهی، خاک و سایر متغییرهای محیطی در آشفتگی­های مختلف در قالب 77 قطعه نمونۀ مستطیلی شکل به مساحت 256 متر مربع و به صورت تصادفی برداشت شد. برای ارزیابی تنوع گونه­ای از مدل­های غالبیت تنوع استفاده گردید. نتایج رسته­بندی تحلیل تطبیقی متعارفی نشان داد که طبقات آشفتگی "چرای دام" و "آتش‌سوزی" در کنار عوامل خاکی و توپوگرافی به عنوان تأثیر گذارترین عوامل بر ترکیب گیاهی شناخته شدند. نتایج حاصل از الگوهای فراوانی گونه‌های گیاهی نشان داد که طبقات آشفتگی چرای بی‌رویه دام در ابتدا با مدل هندسی تطابق یافته است به طوری که یک حرکت از این مدل به سمت لوگ نرمال مشاهده می‌شود و این فرض را که جوامع تحت تأثیر آشفتگی، یک تغییر از وضعیتی با تخریب کمتر به سوی شرایطی با تخریب بیشتر که تحت تأثیر آشفتگی‌های شدید طبیعی و انسانی به وجود آمده را حمایت می‌کند. تطابق طبقۀ آشفتگی آتش‌سوزی با سری لگاریتمی نیز بیان­کنندۀ نابالغ بودن این جوامع است که این موضوع با توجه به شروع توالی ثانویه در این قسمت، منطقی بوده و این فرضیه را تأیید می‌نماید. در صورتی که رویشگاه فاقد آشفتگی فقط با مدل لوگ نرمال تطابق داشت. این مدل نشانگر جوامع بالغ با غنا و تنوع گونه­ای بالا می‌باشد.